Bosna Hersek – Bizden Biri – 93’ü Unutma

Yaklaşık 4.500.000 kişilik nüfusu olan bir ülkedir.
1995 yılına kadar süren Bosna Savaşı’ndan sonra Dayton Barış Antlaşması imzalandı.
Dayton Anlaşması için, Bosna-Hersek Cumhurbaşkanı Aliya İzzetbegoviç, “Hayatımda atmak istemediğim bir imzaydı. Ama imzalamak zorunda bırakıldım” dediği bir anlaşma. Anlaşma şartları gerçekten çok ağır. Başta Boşnaklar adeta siyasi baskı ve abluka altına alınmış bulunuyor. Diğer taraftan tüm insiyatifler, Avrupa ülkelerinden sırayla ikişer yıllığına atanan temsilcide toplanmış. 2011 yılında temsilci atama sırası, Danimarka’da olduğundan şu anda Bosna-Hersek’i Danimarkalı temsilcisi yönetiyor. Ülkede bulunan bu yüksek temsilcilik şu anda cumhurbaşkanını görevden alma dâhil birçok yetkiyle donatılmıştır. 800 milletvekili var. Üç cumhurbaşkanı, Üç Başbakan ve üçer bakan var. Her şey üç.  Boşnaklar, Sırplar, Hırvatlar sırayla başa geçiyorlar. Birinin ak dediğini, diğerleri kara diyor. Sonuçta Avrupalıların atadıkları temsilcinin dediği oluyor. Bu nedenle, bu temsilciye kral diyorlar. Yani Bosna-Hersek’i Avrupalılar yönetiyor. Tabi ki, sonuçta Müslüman Boşnakların dediği değil, Hırvatların ya da Sırpların dedikleri oluyor.

Boşnaklarla olan konuşmalarımda Bosna Hersek’te savaşın bitmediğini sadece durduğunu hatta şekil değiştirdiğini yani soğuk savaş olarak devam ettiğini öğreniyorum. Gerek ekonomi gerekse diğer yönlerden Sırplar ve Hırvatların bu soğuk savaşta önde olduklarını dile getiriyorlar. Tek ümitleri yeni yetişen genç nüfus. 5 bin civarında genç nüfusun ülkenin geleceğini daha iyi konuma getireceklerine inanıyorlar.Türkiye’den önemli yatırımcıların buralara geldiğini fakat yönetimden izin alamayıp yatırım yapamadıklarını söylüyorlar.
Boşnaklar Türkleri çok seviyor. Fakat en hoşlanmadıkları mevzu ise herşeyimizin dilde olması icraat görmek istiyorlar.

Saraybosna
Bosna-Hersek Devletinin başkenti ve en büyük kentidir. Şehir: Saraybosna Vadisi içinde, Miljacka ırmağı çevresinde kurulmuştur.Şehrin nüfusu: 751 bin kişi civarındadır. Bu nüfus içinde en büyük özellik, her dinden insanın, yüzyıllardır birlikte yaşayabilmesidir. Müslümanlar, Katolikler, Ortodokslar ve Museviler birlikte yaşamaktadırlar. Şehir, bu özelliği nedeniyle, Avrupa’nın Kudüs şehri olarak anılmaktadır. Nüfusun etnik köken olarak dağılımında ise, % 50-60’ın Boşnak olduğu görülür. Boşnaklar, Sırplar ve Hırvatların yaşam yerleri ayrılmıştır. Bosna savaşında, Boşnaklar ve Sırplar savaşmış olmalarına rağmen, şehrin üst düzey insanları, Hırvatlardan oluşmaktadır. Türklerin Avrupa’da kurduğu en büyük kent olur ve bu durum bugün de geçerlidir.
Saraybosna’ya uçağımız İstanbul üzerinden hareket ediyor. Yaklaşık 1:30 – 1:45 saatte Saraybosna’ya ulaşıyoruz. Saraybosnaya yukardan baktığınızda çok dağınık ve tepelerin arasında olduğunu gözlemliyoruz. 

 Saraybosna havaalanında işlemlerimizi yaptıktan sonra taksiyle konaklama için Residence Hostelimize doğru hareket ediyoruz. Taksiciye 25-30 KM den fazla ödemeyin. 1 KM=1,4 TL (2013 Kasım) Yalnız Tramvay hattıyla da çok rahatça gidebilirsiniz ve çok daha uygun fiyatlarla. En yakın tramvay hattının olduğu yere kadar taksiciye gitmesini söylerseniz tramvayla Başçarşı’ya kadar rahatça gidebilirsiniz tabiki kalacağınız yer Başçarşı tarafındaysa. Tramvay hattının biletlerini büfeden alırsanız 1,6 KM, tramvayda alırsanız 1,8 KM dir. Biletlerinizi mutlaka tramvaya bindiğiniz zaman okutun. Eğer ki bizim başımıza geldi biletimizi okuttuğumuz halde kaybetmiştik ve kontrole gelen personeller bizleri indirdi ve 26 KM ceza yazdı ki işin enteresan tarafı bileti sonradan bulduk ama iş işten geçmişti.
Ama bilet okutmadan binen insanlar gözlemlersiniz kontrol olmazsa o şekilde gidersiniz ama kontrol olursa cezayı ödemek zorundasınız demektir.
Hostelimize yerleştikten sonra ilk iş olarak Kanuni Sultan Süleyman’ın halasının oğlu Gazi Hüsrev Bey’in Camisini ziyaret ediyoruz. Çokça gencin namaz kıldığını görünce şaşırıyoruz fakat akabinde caminin medrese eğitimi veren binasının olduğunu ve gençlerin orda eğitim gördüklerini öğreniyoruz. Ayrıca bu medrese Bosna Hersek’in imam hatipi konumunda olmasıyla da hoşumuza gidiyor. Çünkü çoğu cami kapalı.  Gazi Hüsrev Beycamiinin yanında saat kulesi var ikisi bir arada güzel kareler yakalayabilirsiniz. Gazi Hüsrev Begoviç bedesteni yer altı çarşısında hediyelik eşyalara bakabilirsiniz.
 Boşnaklar daha öncede dediğim gibi genç nüfusa umutlarını bağlamış durumdalar. Yaklaşık olarak 5000 civarında genç nüfusun dinini, imanını öğrendiğini eğitim aldığını ve ilerde Bosna Hersek’in önemli yerlerine gelmelerini sabırsızlıkla bekliyorlar.
Sarajevo adıyla sıkça karşınıza çıkacak olan Sarayova yani Saraybosna Ilıca ve Başçarşı olarak iki farklı uçtan oluşuyor diyebiliriz. Başçarşı içerisinde bol bol gezin. Sebilden su içmeyi unutmayın.

İLGİLİ  Safranbolu - Anadolu'nun Şirin Toprağı

Ayrıca Gazi Hüsrev Camiinin köşesinde 2 çeşme mevcuttur, anlatılana göre bu çeşmelerden sağdakinden içilirse Saraybosna’dan biriyle evlenileceğini, soldaki çeşmeden içilirse ise Saraybosna’da kalınacağını dile getiriyorlar.
Başçarşıda gezerken Morica handa Türkleri çokça görebilirsiniz ve demleme çayı sadece burada bulabiliyorsunuz ve otantik bir dekorasyonu mevcut.

[ad] Boş reklam alanı (#1)!



Mula Mustafa Bašeskija caddesiyle Ferhadija caddesinin birleşim yerinde Sonsuzluk Ateşi mevcut. Şimdilerde doğalgaz sayesinde sürekli yanıyor.

[ad] Boş reklam alanı (#1)!


Bosna Hersek’in köftesi (İnegöl köfte gibi) meşhurdur, Başçarşıda Cevabciciyi ise yani köftelerini Galatasaraylı futbolcu Tarik Hodzic restoranında (kendisi Türkçe biliyor) yada Zeljo Cevapicilerde yiyebilirsiniz.


Galatasaraylı futbolcu Tarik Hodzic ve Eski Fenerbahçeli Elvir Boliç ile röportaj yapma fırsatımızda oldu. Çok sıcak kanlı insanlar. Sıcak kanlı demişken Boşnaklar cidden çok sıcak insanlar. Anadolu Ajansından tanıştığımız Enver bey ve Elvir’e burdan herşey için çok teşekkür ediyorum. Eğer bir gün yolunuz düşerse benim selamımla yanlarına uğrayın.
Bravadziluk caddesinde (Sebilin hemen olduğu meydanda Başçarşı caminin altındaki sokak) Staklo restoranda Boşnak çorbası ve ev yemekleri bulabilirsiniz ayrıca onun çaprazında Buregdzinica restoranda Boşnak böreklerini yiyebilirsiniz. Patatesli, Ispanaklı, Peynirlileri mevcut. Fakat sizi şaşırtacak bir olay ise ayran istediğinizde karşınıza yoğurt getireceklerdir. Zamanla alışıyorsunuz suyunuzuda isteyin kendiniz ayranınızı yapın en güzeli.  Pardon gofretleride güzel bakkallardan alıp Türkiye’ye getirebilirsiniz.

1914 yılında I. Dünya Savaşı’nın başlamasına neden olarak gösterilen Arşidük Franz Ferdinand’ın Gavrilo Princip tarafından suikasti bu kentte Latin köprüsünde gerçekleşmiştir. Hemen yanında müzesi var.

[ad] Boş reklam alanı (#1)!


İnat Kuca yani inat evi var,  onun az gerisinde  Fatih camiini göreceksiniz. Fatihin şehre girdiği kapıdan sizde geçin. At meydanı ve Miljacka nehrinin etrafında turlayın. Srebrenica müzesini gezin. Başçarşıdan Ilıca tarafına doğru adımlarsanız şehrin bir anda modernleştiğini sanki kendinizi istiklal caddesindeymiş gibi hissedeceksiniz.

Satranç oynayan adamlar günün her vakti ve hava durumu nasıl olursa olsun hep orda oyun oynuyorlar hiç şaşırmayın.

İLGİLİ  Moskova - Beyaz Geceler

[ad] Boş reklam alanı (#1)!



Bosnada sıkça şehitlik gözlemliyoruz. Aliya İzzet Begoviç in mezarını ziyaret edip Fatiha okumayı unutmayın. Başçarşının bitiminden ilerde yukarı doğru çıkarak bulabilirsiniz.

Müslüman şehitlikleri hep beyaz renkli mezar taşlarıyla süslü. Adeta her biri beyaz gelinlik giymiş gibiler. Sırpların mezarları kara mermerden, Hırvatlarınki kırmızı mermerden yapılmış.

[ad] Boş reklam alanı (#1)!


Gezerken sıkça rastlayabileceğiniz kırmızı kan şeklinde yerlerde görebileceğiniz şeyler ise kırmızı güller ise şehitlerin anısına yapılmış. Zamanında oralara bombaların düştüğü söyleniyor. Ayrıca hemen yanıbaşındaki duvarlarda ise orada şehit düşenlerin isimlerini görmeniz mümkün.

Savaşın izleri silinmeye ve evler boyanmış olsada çoğu evin hala delik deşik olduğunu gözlemleyeceksiniz.

saraybosna tren hatları

Saraybosna Tren Hatları

 Şehir Ilıca ve Başçarşı olmak üzere iki uçtan oluşuyor demiştim. Başçarşıdan Tren 3 hattına binerek Ilıca tarafına geçebilirsiniz. 5:10-24:14 saatleri arasında durmaksızın çalışıyor.  Ilıca tarafında görmeniz gereken yerlerden birisi